بررسی شیوع سلول های هالر با استفاده از رادیوگرافی پانورامیک

مقدمه: سلول های هالر، بین کاسه چشم و سینوس ماگزیلا، زیر اتمویید بولا و در لترال زائده آنسینت و مدیال کانال اینفرواربیتال گسترش پیدا کرده اند. تشخیص قطعی آنها به علت موقعیت و محل قرارگیری شان دشوار و بر پایه رادیولوژی مخصوصاً تصاویر سی تی اسکن سینوس ماگزیلاری استوار است. سلول های هالر به خودی خود بیماری محسوب نمی شوند ولی باریک شدن اینفندیبولوم و استیوم سینوس ماگزیلا در حضور این سلول  ها، می تواند علایمی مانند رینوسینوزیت مزمن، سینوزیت عود کننده، سردرد، تورم چشم و موکوسل را به همراه داشته باشد. هدف مطالعه توصیف مورفولوژی و تعیین شیوع این سلول ها در رادیوگرافی پانورامیک و افزایش اگاهی دندانپزشکان و جراحان در این زمینه مفید بود. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی رادیوگرافی پانورامیک تعداد 935  بیمار شامل 367 مرد و 568 زن با توجه به پروتکل احمد منصور از نظر وجود سلول هالر و خصوصیات آن (رادیولوسنسی های منفرد یا چندتایی گرد، بیضی یا قطره اشک با حدود مشخص، که مدیالی به اینفرااوربیتال فورامن قرار گرفته اند) در سه گروه سنی زیر 18سال، بین 18 تا 45 سال و بالاتر از 45 سال مورد بررسی قرارگرفتند. داده ها با توزیع فراوانی و نسبت شانس (odds ratio) توصیف و با آزمون chi-square تحلیل شدند. یافته ها: در 1/11 درصد این تصاویر (104 بیمار) سلول هالر مشاهده گردید. این سلول ها در زنان بیش تر از مردان دیده شد؛ به این صورت که در 12 درصد از زنان (68 مورد) و 8/9 درصد از مردان (36 مورد) سلول های هالر مشاهده شد، اما این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. بیشترین شیوع سلول های هالر در گروه سنی بالاتر از 45 سال بود(001/0p=). سلول های هالر به فرم یک طرفه و چندحفره (45 مورد، 8/4 درصد) بیشتر از سایر اشکال مشاهده شدند. نتیجه گیری: هرچند سی تی اسکن روش استاندارد جهت تشخیص سلول های هالر است، ولی رادیوگرافی پانورامیک نیز می تواند تصویر مناسبی جهت تشخیص سلول هالر ارائه دهد. بنابراین توجه به سلول های هالر به عنوان یکی از لندمارک های قابل رویت در تصاویر پانورامیک، به دندانپزشکان در تشخیص افتراقی دردهای دهانی- صورتی کمک می نماید.